Vertrek Mirjam van Praag en Pieter Duisenberg - twee personen van grote betekenis voor het academisch startup ecosysteem
In september namen zowel Mirjam van Praag als Pieter Duisenberg afscheid van hun voorzittersfuncties bij respectievelijk de VU Amsterdam en Universiteiten van Nederland. Beide personen waren vanuit hun positie van grote betekenis voor het stimuleren van ondernemerschap aan universiteiten en stonden aan de basis van de nationale beweging Science to Impact.
Mirjam was als hoogleraar ondernemerschap al intensief bezig met startups, maar een bezoek aan Silicon Valley in 2019 – kort na haar aantreden als VU-voorzitter – bracht een versnelling op nationaal niveau teweeg. Daar was zij samen met Pieter en de voorzitters van de Nederlandse universiteiten om inspiratie op te doen. Zij belandden met elkaar in een café in San Francisco en zijn toen gaan brainstormen hoe het ook in Nederland makkelijker zou kunnen zijn om als ondernemende wetenschapper een startup op te richten.
Het bleek een vruchtbaar overleg. Voortbouwend op eerdere initiatieven bedachten Mirjam, Pieter en de voorzitters er zowel het idee van de Academic Startup Competition – een competitie tussen de beste 20 academische startups in Nederland - als de Faculty of Impact – een tweejarig programma waarin wetenschappers begeleid worden bij het omzetten van hun idee naar onderneming. Tijdens diezelfde reis ontmoetten zij ook Constantijn van Oranje die vanuit zijn functie als Special Envoy van Techleap.nl dezelfde drijfveren had om meer impact uit te halen uit wetenschappelijk onderzoek. Zowel de Academic Startup Competition als de Faculty of Impact zijn er gekomen met ondersteuning van organisaties als NWO, UNL, NAE en Techleap.nl.
Samen met Constantijn van Oranje waren de twee voorzitters de eerste ambassadeurs van 'Science to Impact', een beweging die in 2021 werd gelanceerd om het academisch startupklimaat te versterken, als een vloot van grote en kleine schepen die elk met een eigen functie en in een eigen tempo een gemeenschappelijke richting in gaan. Science to Impact heeft 9 speerpunten benoemd waar op systeemniveau aan gewerkt moet worden om meer van ’de topwetenschap’ die we in Nederland hebben, tot toepassing te brengen.
Een kroon op de inzet van Mirjam en Pieter was de lancering van een eerste set van standaard dealterms eerder dit jaar. De dealterms zijn een belangrijk instrument om het onderhandelingsproces tussen kennisinstellingen en spin-offs te versnellen. Een werkgroep van ondernemers, investeerders en universiteiten heeft onder leiding van Techleap.nl een eerste versie werkbare dealterms opgesteld. Universiteiten van Nederland heeft de dealterms gepubliceerd en zal een belangrijke rol innemen bij het bijwerken ervan en het vergroten van de groep universiteiten en andere kennisinstellingen die ermee gaan werken.
Het idee dat de bestuurders destijds in San Francisco hadden begint langzaam werkelijkheid te worden. In de afgelopen 5 jaar is er veel aandacht gekomen voor het belang van academische startups, en steeds meer mensen zetten zich hier op diverse niveaus voor in. Dat gebeurt onder andere in het voorstel ‘Deltaplan Valorisatie’ waar een werkgroep met vertegenwoordigers uit het hele startupecosyteem aan werkt en waarvoor het Nationaal Groeifonds € 417m heeft gereserveerd.
Het startupecosysteem zal de bevlogenheid van Mirjam en Pieter als voorzitters zeker missen, maar de huidige ontwikkelingen laten zien dat hun impact blijvend zal zijn.